Artikuj
Aktet gjenocidale të pushtetit serb
AKTET DHE VEPRIMET GJENOCIDALE TË PUSHTETIT SERB MBI
MONUMENTET FETARE ISLAME NË KOSOVË GJATË VITEVE TË ’90-TA
Ndër episodet më tragjike të shqiptarevë të cilat janë ngulitur në kujtesën tonë historike, padyshim janë vitet e dhimbjes së madhe 1877/78 kur nga përfundimet e Kongresit famëkeq të Berlinit jepet drita e gjelbër për copëtimin e trojeve etnike shqiptare.Popullata shqiptare e Sanxhakut të Nishit detyrohet që për disa ditë të shpërngulet me dhunë nga vatrat e tyre stërgjyshore. Ky ishte fillimi tragjik i cii shqiptarët do t’i ndjekë vazhdimisht edhe pas vitit 1912 kur Kosova bie nën okupimin serb, për të vazhduar rishtaz në vitin 1918 .1945, 1968, 1981, 1989, 1990 e deri në qershor të vitit 1999., kur Sërbia pas zbarkimit të forcave të NATO-s me dhunë do të dëbohet nga Kosova.
Me qindra njerëz do të vriten, me qindra mijëra shtëpi do të rrënohen, me qindra mijë njerëz do të shpërngulen, me qindra faltore do të zhduken përjetë nga faqja e dheut, që prej kur okupatorët serb shkelën mbi trollin e Dardanisë ilire.
Urrejtja patologjike e shtresuar thellë në gjenet e një populli barabar sic janë serbët ndaj popujve autoktonë të Ballkanit do të shkaktojë crregullimet më të mëdha në arenën politike të Evropës, e cila në një mënyrë i kishte kontribuuar kësaj gjendjeje. Të dhënat historike tregojnë se pas fitimit të pavarësisë nga Perandoria Osmane, Serbia rrënoi disa qindra faltore, xhamia, mesxhide etj. Sipas statistikave vetëm në Beograd janë rrënuar mbi 270 faltore të tilla. Një fat të tillë të keq pësuar edhe objektet religjioze të shiptarëve muslimanë edhe në Sanxhakun e Nishit mbi 35 xhamia dhe 10 teqeve, prej të cilave sot nuk ekziston asnjë.
Shfrenimi serb ndaj faltoreve islame u shfaq egërsisht edhe në luftën e Bosnjës ku u rrënuan mbi 450 xhamia. Të gjitha indikacionet se një gjë e tillë po përgatitej edhe në Kosovë fatkeqësisht u realizuan edhe në vepër, pasi që gjatë luftës 17 muajshe në Kosovë (shkurt ‘98-qershor’99) barbarët serb rrënuan, dogjën, e demoluan 218 xhamia, dhe shumë objekte të tjera përcjellëse fetare të cilat në aneks të kësaj kumtese do t’i paraqesim detajisht.
Meqenësese tema bosht e këtij Sesioni kaq të rëndësishëm shkencor, trajton vetëm periudhën e viteve ‘ 90-’99, ne do të përqendrohemi shkurtimisht në aktet gjenocidale, që pushtuesi serb ushtroi ndaj popullatës shqiptare, e në veçanti ndaj prijatarëve fetarë islamë dhe ndaj objekteve fetare islame.
Erërat e ndryshimeve demokratike pas rënies nga skena të sistemit monist i cili për dekada të tëra kishte ngulfatur të drejtat dhe liritë fetare, sollën ndryshime edhe në Bashkësinë Islame, sepse pas shpartallimit të ish-Jugosllavisë dhe shpalljes së Republikës së Kosovës, shpallën mvetësinë e tyre si Bashkësi Islame e Kosovës nga Riaseti i BI të ish-Jugosllavisë, të cilën gjë nuk ë bëri asnjëra nga Bashkësitë fetare të Kosovës sot e kësaj dite, duke përfshirë në gjirin e saj edhe trevat shqiptare të Kosovës Lindore, Preshevën, Bujanocin dhe Medvegjën, të cilat regjione edhe sot e kësaj dite janë pjesë përbërse e konstituive e Bashkësisë Islame të Kosovës edhe përkundër ndarjese me kufij administativ për ne të papranueshëm.
Aktiviteti i dendur i prijatarëve të Bashkësisë islame në rrafshin fetar e kombëtar po edhe në arenën ndërkombëtare për internacionalizimin e çështjes së Kosovës, sidomos në këtë dhjetëvjetëshin e fundit, ishin halë në sy e pushtetit represiv të Millosheviqit, i cili kurrë nuk prajti nga maltretimet e hoxhallarëve dhe aktivistëve të tjerë të Bashkësisë Islame. Maltretimet e shumta që iu bënë Kryetarit të BI të Kosovës, Dr Rexhep Bojës gjatë këtij dhjetëvjetëshi, pastaj burgosja dhe dënimi me burg i Kryetarit të Kuvendit të BI z. Miftar Ajdinit, burgosja dhe dënimi me burg i Kryetarit të Shoqatës së Ulemave të Kosovës z. Nexhat Ibrahimit,janë vetëm disa nga këto akte të shëmtuara të pushtetit represiv serb. Mbi 100 hoxhallarë dhe prijës të tjerë fetarë janë rrahur, burgosur e maltretuar në këtë dhjetëvjetëshin e fundit, vetëm pse këta haptazi shprehnin ndjenjat e tyre liridashëse kudo që gjendeshin.
Të mos harrojmë se Bashkësia Islame e Kosovës në ditët më të vështira të popullit të Kosovës, hapi krah e krah dyert e instutucioneve të saja për aktivitete të nduarduarta me karakter politik, kulturor e shkencor. Duke filluar me strehimin e studentëve të Universitetit të Prishtinës pas dëbimit të tyre nga konviktet, Medreseja e Mesme “Alauddin” e Prishtinë ishte mikpritës e më se 1200 tubimeve dhe manifestimeve të tilla, ndër të tjera ishte mikpritëse edhe e Kuvendit të pakonstituuar të Republikës së Kosovës, me ç‘rast u maltretuan personeli i Medresesë në krye me drejtorin e atëhershëm Mr. Qazim Qazimin. Medreseja qëndroi për tri ditë radhazi e okupuar nga policia serbe me ç‘rast është demoluar i tërë objekti i Medresesë. Për shkak të tubimeve të tilla në bisedat e ashtuquajtura informative janë marrë disa dhjetra herë drejtorët e Medresesë z. Resul Rexhepi, Qazim Qazimi dhe z. Naim Tërnava. Megjithatë edhe përkundër trysnive të vazhdueshme këta kurrë nuk u trembën dhe nuk u përkulën por vazhduan që t’i japin krah qëndresës sonë kombëtare. Historia që do të shkruhet për këto vite të vuajtjeve më të tmershme nuk duhet të harrojë të shënojë ditët e para të marsit të vitit ’98 kur në lokalet e Medresesë merret vendimi historik për përkrahjen publike të UÇK-së nga shumica dërrmuese e partive politike shqiptare të Kosovës.
Edhe objektet e tjera të Bashkësisë Islame si xhamitë e shumta, mejtepet etj, u shndërruan në shkolla, pas dëbimit të nxënësve nga shkollat shqipe.
Në lokalet e Fakultetit të Studimeve Islame me vite të tëra deri në vitin 1999 aktivitetin e tij të çmueshëm e zhvilloi edhe KMLDNJ.
Në rrafshin ndërkombëtar Bashkësia Islame ishte një ambasadore e vërtetë e internacionalizimit të çështjes së Kosovës. Kongreset e shumta islame me karakter ndërkombëtar, falë angazhimit të BI-së, aprovuan shumë rezoluta kundër dhunës që po ushtrohej në Kosovë, madje shumë shtete islame të përfaqësuara në OKB ishin iniciatore të tyre. Konferenca e fundit fetare me karakter ndërkombëtar e krerëve fetarë të Kosovës që u mbajt në Vjenë më 21-24 mars të vitit ’99, ishte strumbullar i të gjitha këtyre përpjekjeve fisnike për jetësimin e lirisë dhe pavarësisë së Kosovës.
Të gjitha këto veprimtari të Bashkësisë Islame të Kosovës ishin shkas që urrejtja e serbe ndaj Bashkësisë islame e shtresuar me vite të tëra të kulmonte me djegien , shkatërrimin, rrënimin dhe demolimin e 218 xhamive anembanë Kosovës;
13 prej tyre në Këshillin e Bashkësisë islame në Prishtinë,
10 në KBI-Podjevë,
35 në KBI-Pejë,
6 në KBI-Istog,
23 në KBI-Gjakovë,
14 në KBI-Prizren,
1 në KBI-Dragash,
8 në KBI-Skënderaj,
7 në KBI-Gllogoc,
8 në KBI-Vushtrri,
10 në KBI-Mitrovicë,
17 në KBI-Suharekë,
21 në KBI-Rahovec,
10 në KBI-Gjilan,
11 në KBI-Ferizaj,
7 në KBI-Lipjan,
4 në KBI-Kaçanik,
4 në KBI-Viti,
2 në KBI-Kamenicë,
4 në KBI-Preshevë,
1 në KBI-Bujanoc dhe
2 në Komunën e Medvegjës.
U dogjën e u shkatërrua edhe 4 Medrese të Vjetra: në Pejë, Gjakovë, Ferizaj dhe kompleksi i Lidhjes së Prizrenit që është pjesë përbërse e Medresesë së Gazi Mehmet Pashës në Prizren. U dogj poashtu edhe teqeja bektashiane në Gjakovë me tërë matërialin e çmueshëm arkivor. U dogj e u shkatërrua edhe Hamami i Pejës, u dogjën e shkatërruan sistematikisht pronat vakufnore të Bashkësisë islame në mesin e tyre 75 dyçane-lokale afariste; 24 prej tyre në Pejë, 17 në Gjakovë, 26 në Vushtrri, 6 në Mitrovicë dhe 2 në Ferizaj. Pastaj u dogjën e u shkatërruan edhe 8 Ndërtesa të Selive të Këshillave të Bashkësisë Islame : në Prishtinë, Lipjan, Pejë, Gjakovë, Istog, Gllogoc, Vushtrri e Suharekë dhe 302 shtëpia të imamëve. Në fund barbarët serb nuk u kënaqën vetëm me kaq, por më 13 qershor 1999, ditën që në Kosovë hynë forcat e NATO-s, pasi që më parë e kishin demoluar e plaçkitur, dogjën Selinë qendrore të Bashkësisë Islame me ç‘rast pësoi edhe tërë materiali arkivor aq i çmueshëm për të kaluarën tonë historike, fetare e kombëtare .
Gjatë luftës që e lamë pas, Bashkësia Islame pos dëmeve të mëdha materiale, pësoi dëme të pakompensueshme edhe në kuadrin fetar. Në mbrojtje të lirisë së atdheut në vijën e parë të frontit ranë dëshmorë 15 imamë, 1 student i Fakultetit të Studimeve Islame dhe 17 nxënës të Medresesë së mesme “Alauddin. Momentalisht nëpër burgjet serbe gjenden 5 imamë, kurse të zhdukur konsiderohen 6 të tjerë.
Në mesin e këtyre 218 xhamive të shkatërruara fatkeqësisht kemi edhe xhamia të vjetra me karakter të rëndësishëm për të kaluarën tonë historike, si xhamia e Hadum Agës në Gjakovë 1595, Xhamia e Rogovës së Hasit 1580, Xhamia e Hamamit në Pejë 1587, Xhamia e Çarshisë në Pejë 1471, Xhamia e Gazi Alibeg në Vushtrri 1410, Medreseja e Madhe e Gjakovës 1748, Xhamia e Brestovcit 1600 , Xhamia e Llapit në Prishtinë 1470, Xhamia e Plluzhinë në Skënderaj 1666, Xhamia Gazi Isa Beg në Mitrovicë 1465, Xhamia e Krajkovës në Gllogoc 1480, Xhamia e Bardhë në Suharekë 1520 e shumë të tjera të periudhës së hershme islame në Kosovë. Shkatërrimi sistematik i këtyre objekteve me rëndësi të shumëfishtë për ne është një humbje e pakompensueshme, por megjithatë duhet bashkërenditur radhët që bashkërisht aq sa mundemi t’i rikthejmë e t’i rindërtojmë këto objekte fetare, sepse edhe faltoret islame janë një dëshmi e fortë për autuktoninë tonë shekullore në këto troje.
Më poshtë po japim pasqyrën e dëmtimeve në secilin objekt fetar të rrënuar në Kosovë, me të gjitha të dhënat arkivore për datat e ndërtimit, të shkatërrimit dhe shkalla e dëmtimit të tyre.
Këshilli i Bashkësisë islame në Prishtinë
në gjirin e vet përfshin këto kumuna: Prishtinë, Fushë Kosovë, Obiliq, Novobërdë.
Nr. |
Emri i objektit fetar |
Viti i ndërtimit |
Viti i dëmtimit-shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Xhamia e Llapit |
1470 |
1999 |
Kjo konsiderohet si njëra ndër xhamitë monumentale të Prishtinës. Është djegur përbrenda nga forcatparamilitare serbe në bashkëpunim me romët e lagjes mbi hekurudhë më datën 27.03.1999. |
2. |
Xhamia e Prapashticës |
1830 |
1999 |
Xhamia është granatuar dhe ka oësuar dëmtime serioze. Nga brenda është demoluar dhe janë përdhosur simbolet detare |
3. |
Keqekollë |
1942 |
1999 |
Dyshemeja e xhamisë është djegur pjesërisht, kurse brendia e saj është tërësisht e de,oluar. Xhamia ka shërbyer si vendqëndrim i hordhive serbe. Kulmi dhe muret janë dëmtuar nga granatimet. |
4. |
Grashticë |
1846 |
1999 |
Kjo xhami është demoluar dhe plaçkitur nga brenda. Në anën e jashtme të mureve gjenden mbishkrime me cirilikë serbe. Kulmi ka pësuar dëme të konsiderueshme nga granatimet. |
5. |
Barilevë |
1870 |
1999 |
Kjo xhami ka shërbyer si venqëndrim i forcave serbe dhe në minarenë e saj kanë qenë forcat snajperiste serbe. Xhamia është demoluar dhe plaçkitur nga brenda. Dyert dhe dritaret janë të dëmtuara. |
6. |
Prugofc |
1998 |
1998 |
Kjo xhami ka qenë në ndërtim e sipër, por disa herë është mitraluar nga bandat serbe gjatë rrugëtimit të tyre në magjistralen Prishtinë –Podjevë. Kupolla qendrore është e shpuar vende-vende nga plumbat e kalibrave të ndryshëm |
7. |
Hamidi |
1850 |
1999 |
Xhamia është vjedhur, plaçkitur dhe demoluar nga forcat serbe. Poashtu dëmtime serioze i janë shkakktuar në muret anësore edhe nga ranatimet e shumta. |
8. |
Halilaq |
1890 |
1999 |
Xhamia është shkatërruar tërësisht nga bombardimet e aeroplanëve serb. |
9. |
Miradi e Epërme |
1944 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht. Është dëmtuar rëndë edhe minareja mbi sherefe. |
10. |
Miradi e Poshtme |
1900 |
1999 |
Xhamia është dëmtuar nga detonimet e fuqishme artilerike me ç‘rast kanë pësuar dëmtime serioze muret e xhamisë. Si i zhdukur konsiderohet edhe imami i kësaj xhamie Mulla Nuhi ef. Ismajli. |
11. |
Bardh i Madh |
1921 |
1999 |
Kjo xhami është djegur tërësisht me të gjitha objektet tjera përcjellëse. |
12. |
Xhamia e Lismirit |
1943 |
1999 |
Xhamia është djegur dhe shkatërruar tërësisht në prill të vitit 1999. |
13. |
Sllatinë |
1870 |
1999 |
Kjo xhami është demoluar tërësisht nga brenda. Është plaçkitur dhe ka pësuar dëmtime nga granatimet në kulm dhe në muret e jashtme, të cilat vende-vende janë çarë. |
Këshilli i Bashkësisë islame në Besianë (Podjevë)
Nr. |
Emri i objektit fetar |
Viti i ndërtimit |
Viti i dëmtimit-shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Llapashticë |
1743 |
1999 |
Xhamia është djegur në tërësi. Nga granatimet e pandërprera ka pësuar edhe minarja. Ky fshat është shkatërruar pothuajse në tërësi ngase në të ka qenë i vendosur Shtabi i përgjithshëm i UÇK-së i Zonës Operative të LLapit. |
2. |
Orllan |
1960 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht. Është dëmtuar në një masë të madhe edhe minareja. |
3. |
Dobratin |
1970 |
1998 |
Xhamia është dëmtuar rëndë gjatë vitit 1998, kurse në vitin 1999 është djegur tërësisht. |
4. |
Halabak |
1832 |
1999 |
Xhamia është djegur nga brenda me ç;rast ka pësuar dyshemeja, hytbeja, dritaret dhe dhoma e mësimit. Është djegur më 18.04.1999 gjatë ofansivës famëkeqe serbe kundër malësisë së Llapit e të Gollapit. |
5. |
Bradash |
1877 |
1999 |
Dyshemeja e xhamisë në pjesën e përparme është tërësisht e djegur. Kubeja e xhamisë është dëmtuar nga zjarri. Xhamat e dritareve janë thyer të gjithë, kurse oborri i saj është i minuar! |
6. |
Lluzhan |
1698 |
1999 |
Nga detonimet e fuqishme të armëve artilerike janë çarë muret e xhamisë gjithandej. Gjithashtu ka pësuar edhe një pjesë e kulmit dhe dritaret. |
7. |
Dumosh |
1971 |
1999 |
Kjo xhami gjatë kohës së luftës ka shërbyer si vendstrehim i popullatës. Serbët disa herë kanë granatuar në afërsi të saj me ç’rast janë çarë muret e saj. Pjesa e përparme si dhe minareja janë gjuajtur me plumba të kalibrave të ndryshëm. |
8. |
Bellopojë |
1993 |
1999 |
Xhamia është demoluar nga brenda me ç;rast janë përdhosur simbolet fetare islame si Libri iShenjtë-Kur’ani dhe mbishkrimet e tjera islame. |
9. |
Penuhë |
1997 |
1999 |
Kjo xhami ka qenë në ndërtim e sipër.Nga granatimet ka pësuar kubeja qendrore në 3-4 vende, Gjithashtu edhe njëra prej tri kupollave të vogla është dëmtuar rëndë. |
10. |
Brainë |
1776 |
1999 |
Nga detonimet e fuqishme janë dëmtuar rëndë muret e jashtme të xhamisë, kurse nga brenda xhamia është demoluar në tërësi |
Këshilli Bashkësisë Islame në Pejë;
në gjirin e vet përfshin këto komuna: Pejën , Klinën, Malishevën dhe nje pjesë të Decanit.
Nr. |
Emri i objektit fetar |
Viti i ndërtimit |
Viti i dëmtimit-shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Xhamia e Carshisë |
1471 |
1999 |
Kjo është xhamia më e vjetër në Pejë dhe është e evidencuar si objekt i rrallë arkitektonik dhe është nën mbrojtjen e shtetit.. Është djegur përbrenda me ç‘rast dëme të mëdha kanë pësuar dyshemeja, kubeja e brendshme qendrore me gjithë dekorimet artistike disa qindra vjeqe si dhe shtyllat e mermerta brenda në xhami |
2. |
Xhamia e Kuqe |
1755 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht. Është djegur gasulhanja e xhamisë (lokali për larjen e kufomave) si dhe shtëpia e imamit. |
3. |
Xhamia e Hamamit |
1587 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht. Kanë mbetur vetëm muret. |
4. |
Xhamia e Kurshumlisë |
1577 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht. Janë djegur edhe dhomat e mësimit mektebet e xhamisë |
5. |
Xhylfatyn |
1697 |
1999 |
Kjo xhami është demoluar në tërësi dhe nëpër muret e saj gjenden shkrime të ndryshme me alfabet cirilik. |
6. |
Xhamia e Puhovcit |
1777 |
1999 |
Ko xhami është dëmtuar dhe demoluar plotësisht. Në pjesën e jashtme të saj vërehen dëmtime serioze nga granatimet. |
7. |
Xhamia e Pelivan Mejdanit |
1793 |
1999 |
Është demoluar dhe plaçkitur nga brenda |
8. |
Xhamia e Tahtalisë |
1587 |
1999 |
Xhamia në fjalë është plaçkitur dhe demoluar nga brenda, kurse në anën e jashtme shihen të çarat nga detonimet dhe granatimet. Minarja është dëmtuar nga predhat artilerike. |
9. |
Xhamia e Defterdarit |
1570 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht. Kanë ngelur vetëm muret nga guri, të cilat në shumë vende janë plasaritur e dëmtuar. |
10. |
Mesxhidi i Madh |
1763 |
1999 |
Është demoluar dhe plaçkitur |
11. |
Mesxhidi i Vogël |
1839 |
1999 |
Është djegur dhe shkatërruar tërësisht |
12. |
Loxhë |
1900 |
1998 |
Xhamia është shkatërruar tërësisht më 15.06.1998, pastaj me eskavator është rrafshuar dhe në atë vend krej pak mund të dallohen gjurmët e xhamisë |
13. |
Raushiq |
1930 |
1999 |
Xhamia është djegur tërsisht. Është shkatërruar poashtu edhe pjesa e epërme e minares, kurse vrimat e predhave artilerike e kanë dëmtuar rëndë konstruktin e saj. |
14. |
Lybeniq |
1755 |
1998 |
Xhamia është djegur nga brenda. Muret e xhamisë dhe minareja janë të dëmtuar nga plumbat, kurse minareja është e shkatërruar në pjesën e epërme të saj, mbi sherefe. |
15. |
Strellc i Epërm |
1887 |
1999 |
Kjo xhami është demoluar tërësisht nga brenda, kurse nga granatimet janë dëmtuar pjesërisht muret e jashtme. |
16. |
Strell i Poshtëm |
1881 |
1999 |
Kjo xhami është demoluar nga brenda dhe është bërë tentim për djegien e saj. |
17. |
Lëbushë |
1793 |
1999 |
Kjo xhami është demoluar dhe plaçkitur, kurse imami i saj Mulla Beqir ef. Krasniqi është vrarë. |
18. |
Isniq |
1630 |
1999 |
Xhamia është djegur nga brenda pjesërisht dhe është demoluar.Është shkatëruuar në një masë të madhe edhe shtëpia e imamit. |
19. |
Kryshec |
1900 |
1999 |
Xhamia është djegur dhe shkatërruar tërësisht. |
20. |
Baran |
1869 |
1999 |
Kjo xhami ndër më të bukurat në Kosovë është rrënuar me material të fortë eksploziv më 08.05.1999. Kanë mbetur vetëm gjurmët e saj dhe të minaresë së gjatë 47 m e ndërtuar nga gurët e latuar. |
21. |
Vranoc |
1830 |
1998 |
Xhamia është shkatërruar tërësisht qysh më 29.05.1998. Edhe pjesa e epërme e minaresë është shkatërruar. |
22. |
Leshan |
1862 |
1999 |
Dyshemeja e xhamisë është djegur pasi që brenda në xhami janë hedhur dy bomba të cilat kanë shkaktuar dëme të mëdha në dyer dhe dritare. |
23. |
Rohot |
1926 |
1999 |
Xhamia është demoluar tërësisht nga Brenda. |
24. |
Dubovë |
1984 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht. Kanë mbetur vetëm muret. |
25. |
Vitomiricë |
1979 |
1999 |
Kjo xhami është djegur pjesërisht nga brenda më datën 19.05.1999 |
26. |
Novosellë |
1917 |
1999 |
Kjo xhami është djegur dhe shkatërruar tërësisht më 13.04.1999. Është shkatërruar edhe minareja mbi sherefe. Nga hordhitë barabare serbe është vrarë edhe imami i kësaj xhamie Mulla Sulejman |
27. |
Jabllanicë e Madhe |
1490 |
1999 |
Xhamia është granatuar dhe demoluar |
28. |
Mesxhidi i Radavcit |
1938 |
1999 |
Është djegur tërësisht |
29. |
Jashanicë |
1932 |
1999 |
Kjo xhami është demoluar nga brenda, kurse muret e jashtme janë gjuajtur me plumba |
30. |
Gjurgjevikë i Madh |
1827 |
1999 |
Xhamia është granatuar dhe ka pësuar dëmtime të mëdha në murin e jashtëm anësor. Brendia është tërësisht e demoluar. |
31. |
Sverkë e Gashit |
1740 |
1999 |
Xhamia ka qenë e ndërtuar nga gurët dhe ka pasur një vlerë të madhe si arkitekturë e vjetër islame. Është djegur dhe shkatërruar tërësisht me 14.03.1999. |
32. |
Bubavec |
1968 |
1998 |
Xhamia është djegur dhe shkatërruar në vitin 1998. Ka mbetur vetëm minareja e cila poashtu është e dëmtuar në pjesën e epërme. |
33. |
Vërmicë |
1539 |
1999 |
Xhamia është granatuar me artileri të rëndë më 20.03.1999 me ç‘rast ka pësuar hyrja e xhamisë. Gjithashtu janë shkatërruar shtyllat e brendshme të xhamisë, kati i dytë dhe janë dëmtuar rëndë kubeja qendrore si dhe kubetë e vogla. Gjatë kësaj ofansive është vrarë edhe imami i kësaj xhamie Mulla Shaban ef.Gashi. |
34. |
Drelaj |
1673 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht. |
35. |
Shtupeq i Vogël |
1647 |
1999 |
Xhamia është demoluar tërësisht. |
Këshilli i Bashkësisë islame në Burim (Istog)
Nr. |
Emri i objektit fetar |
Viti i ndërtimit |
Viti i dëmtimit-shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Xhamia e Istogut |
1730 |
1999 |
Xhamia është granatuar me artileri të rëndë. Është shkatërruar pjesa e epërme e minaresë dhe muri i pjesës ballore. Pas kësaj xhamia është djegur tërësisht në Prill të vitit 1999. Në kompleksin e xhamisë ka qenë edhe selia e Këshillit, me ç’rast është djegur edhe tërë materiali arkivor. |
2. |
Xhamia e Vrellës |
1812 |
1999 |
Xhamia është granatuar më 15.04.1999 me ç’rast është shkatërruar gjysma e kulmit. Xhamisë i është vënë flaka afër hytbes por zjarri fatmirësisht është shuar. Muret e jashtme janë të dëmtuara nga predhat e ndryshme artilerike. |
3. |
Studenicë |
1803 |
1999 |
Kulmi i xhamisë është granatuar dhe është dëmtuar më tepër se gjysma. Një pjesë e hytbes dhe e mihrabit janë të djegura. Pjesa e epërme e minaresë është shkatërruar. Nëpër mure shihen gjurmë të predhave të ndryshme artilerike. |
4. |
Shushicë |
1861 |
1999 |
Xhamia është djegur dhe shkatërruar tërësisht. |
5. |
Xhamia e Uçës |
1899 |
1999 |
Xhamia është dëmtuar dhe demoluar nga brenda. Mektebi i xhamisë është shkatërruar tërësisht. |
6. |
Xhamia e Kaliqanit |
1871 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht në prill të vitit 1999. Kanë mbetur vëtm muret. Poashtu është djegur e dëmtuar edhe minareja. |
Këshilli i Bashkësisë Islame në Gjakovë,
në gjirin e vet përfshin edhe komunën e Deçanit
Nr. |
Emri i objektit fetar |
Viti i ndërtimit |
Viti i dëmtimit-shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Xhamia e Hadumit |
1595 |
1999 |
Kjo xhami monumentale e cila është nën mbrojtjen e shtetit ka pësuar dëme të konsiderueshme. Hajati i saj është djegur tërësisht. Janë dëmtuar nga zjarri edhe tri kubetë e vogla të xhamisë. Nga granatimet është dëmtuar rëndë edhe minareja. |
2. |
Xhamia e Fetah Agës |
1824 |
1999 |
Xhamia është granatuar me ç‘rast kanë pësuar minareja, kulmi dhe pjesërisht muret e jashtme. Xhamia është e dëmtuar fort edhe në pjesën e brendshme. |
3. |
Xhamia e Qylit |
1746 |
1999 |
Kulmi i kësaj xhamie është dëmtuar pjesërisht, kurse mejtepi i saj është djegur tërësisht. |
4. |
Xhamia e Gecës |
1893 |
|
Është shkatërruar me themel. Ka ngelur vetëm minareja. |
5. |
Xhamia e Hankës |
1645 |
1999 |
Xhamia ka qenë e demoluar përbrenda. Në pjesën e jashtme është e shpuar me plumba të kalibrave të ndryshëm. Shtyllat e Hajatit (Portikut) janë dëmtuar nga granatimet si dhe dyert e jashtme të xhamisë. |
6. |
Irzniqit |
1816 |
1998 |
Xhamia është djegur dhe shkatërruar tërësisht.në shtator të vitit 1998. Minareja është e granatuar dhe e këputur mbi sherefe. |
7. |
Rogovëssë Hasit |
1580 |
1999 |
Kjo xhami me vlera të mëdha monumentale është minuar me ç‘rast ka pësuar dëmtime serioze kubeja qendrore e cila është plasaritur në shumë vende. Minareja është shkatërruar në tërësi. Kanë pësuar edhe dyert e dritaret e xhamisë. |
8. |
Decanit |
1851 |
1998 |
Xhamia është djegur tërësisht në vitin 1998. Kanë ngelur vetëm muret gjysmë të rrënuara. Minareja është granatuar në disa vende. Është djegur edhe shtëpia e Imamit të kësaj xhamie. |
9. |
Carrabreg |
1816 |
1998 |
Xhamia është djegur tërësisht, kurse minareja është e dëmtuar rëndë nga granatimet |
10. |
Junik |
1849 |
1999 |
Kjo xhami është dëmtuar rëndë në vitin 1998. Minareja e xhamisë është granatuar në 3-4 vende. Nga brenda është demoluar hytbeja, janë djegurtepihat , kurse është dëmtuar rëndë edhe kupolla e brendshme. |
11. |
Cukot Junik |
1580 |
1999 |
Xhamia është granatuar në pjesën e përparme dhe anësore. Me këtë rast kanë pësuar minareja dhe dera kryesore e hyrjes. Është shkatërruar në vitin 1999. |
12. |
Prejlep |
1686 |
1998 |
Xhamia është djegur dhe shkatërruar tërësisht në vitin 1998. Nga granatimet është dëmtuar rëndë edhe minareja. |
13. |
Jabllanicë |
1984 |
1999 |
Dyshemeja është djegur pjesërisht. Nga granatimet kanë pësuar: kupolla qendrore, tri kupollat e vogla, hajati i xhamisë si dhe muri i jashtëm.
|
14. |
Brovinë |
1766 |
1999 |
Minarja është dëmtuar nga granatimet, mbi sherefe. Dyshemeja është shkatërruar. Poashtu edhe kubeja qendrore e brendshme është e dëmtuar. |
15. |
Botushë |
1870 |
1999 |
Është djegur pjesërisht nga brenda, kurse në muret e jashtme shihen gjurmët e granatimeve. |
16. |
Baballoq |
1868 |
1999 |
Xhamia është dëmtuar nga granatimet në kulm dhe në muret e përparme anësore. Nga brenda poashtu është plotësisht e demoluar dhe e dëmtuar |
17. |
Ponoshec |
1806 |
1999 |
Xhamia nga brenda është shkatërruar tërësisht, kurse u ka shërbyer forcave paramilitare dhe ushtarake serbe si vend për grumbullimin e bagëtisë, të cilat pastaj i kanë therur për nevojat e veta. |
18. |
Babaj Bokës |
1816 |
1999 |
Në këtë xhami kanë qenë të stacionuar forcat ushtarake serbe. Është dëmtuar nga granatimet në muret e jashtme, dritaret dhe tavani. |
19. |
Rashkoc |
1992 |
1999 |
Është djegur në pjesën e brendshme. Nëpër ka mbishkrime me cirilikë serbe. Dritaret janë të thyera, kulmi dhe muret anësore vende-vende janë shpuar nga minahedhësat. Kjo xhami ka qenë vendqëndrim i forcave paramilitare serbe nga Pançeva. |
20. |
Cermjan |
1766 |
1999 |
Është demoluar nga brenda, kurse nga detonimet janë çarë muret ekzistuese, kurse nga ana e jashtme shihen gjurmët e plumbave të kalibrave nga më të ndryshmit. |
21. |
Smolicë |
1900 |
1998 |
Në qershor të vitit 1998 është granatuar, kurse në prill të vitit 1999 është djegur tërësisht. |
22. |
Mulliq |
1877 |
1999 |
Kjo xhami është djegur tërësisht në prill të vitit 1999. |
23. |
Mesxhidi i Medresesë së Madhe |
1748 |
1999 |
Është djegur e shkatërruar tërësisht |
Këshilli i Bashkësisë islame në Prizren
Nr. |
Emri i objektit fetar |
Viti i ndërtimit |
Viti i dëmtimit-shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Xhamia e Atmaxhës |
1914 |
1999 |
Nga ekzplozivi i vënë më 28.03.1999 ka pësuar tërë xhamia e cila është rrafshuar me tokë. |
2. |
Landovicë |
1997 |
1999 |
Kjo xhami është djegur pjesërisht më 27.03.1999, kurse nga granatimet dhe minimi i minaresë është dëmtuar rëndë në kubenë qendrore. |
3. |
Poslishtë |
1920 |
1999 |
Xhamia është tërësisht e dëmtuar nga granatimet me ç‘rast dëmtime të rënda kanë pësuar kubeja qendrore dhe muret e xhamisë. |
4. |
Korishë |
1890 |
1999 |
Nga eksplozivet e fuqishme kjo xhami është shkatërruar tërësisht më 28.03.1999. |
5. |
Medvec |
1973 |
1999 |
1800Kjo xhami është djegur dhe shkatërruar tërësisht më 28.03.1999 |
6. |
Pllanejë |
1785 |
1999 |
Xhamia është rrënuar tërësisht |
7. |
Romajë |
1800 |
1999 |
Nga ekspozivet e vendosura në këtë xhami më06.04.1999 është shkatërruar tërësisht minareja, pastaj janë çarë muret e xhamisë e një pjesë e tyyre edhe është rrënuar. Kanë pësuar të gjitha dyert dhe dritaret e xhamisë. |
8. |
Jeshkovë |
1930 |
1999 |
Xhamia është dëmtuar nga granatimet |
9. |
Vlashnjë |
1640 |
1999 |
Kjo xhami ka shërbyer si depo eksplozivi për forcat ushtarake serbe të cilat gjatë tërheqjes e kanë plaçkitur dhe demoluar tërësisht. |
10. |
Kobaj |
1997 |
1999 |
Kjo xhami është dëmtuar nga granatimet me ç‘rast kapësuar pjesa e jashtme e kubesë qendrore. Gjithashtu është plaçkitur dhe demoluar nga brenda. |
11. |
Piranë |
1870 |
1999 |
Xhamia është djegur pjesërisht më 25.03.1999 me ç‘rast kanë pësuar dyshemeja, hytbeja dhe driitaret. Poashtu minarja është shkatërruar tërësisht nga eksplozivi i vendosur në të, kështu që dëmtime ka pësuar edhe kubeja qendrore. |
12. |
Vërmicë |
1840 |
1999 |
Xhamia është demoluar nga brenda dhe është plaçlitur |
13. |
Gjonaj |
1790 |
1999 |
Xhamia është demoluar nga brenda, kurse janë dëmtuar edhe dritaret e xhamisë. |
14. |
Lez |
1650 |
1999 |
Xhamia është dëmtuar nga granatimet |
Këshilli i Bashkësisë islame në Sharr (Dragash)
Nr. |
Emri i objektit fetar |
Viti i ndërtimit |
Viti i dëmtimit-shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Xhamia e Buqes |
1697 |
1999 |
Kjo xhami është djegur nga Brenda |
Këshilli i Bashkësisë islame në Skënderaj
Nr. |
Emri i objektit fetar |
Viti i ndërtimit |
Viti i dëmtimit-shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Xhamia e Llaushës |
1934 |
1998 |
Xhamia është dëmtuar rëndë në vitin 1998, kurse në vitin 1999 është shkatërruar minareja mbi sherefe. Dritaret dhe dyert e hyrjes janë të shkatërruara, kurse nga brenda xhamia është djegur pjesërisht. Është vrarë edhe imami i kësaj xhamie Mulla Hajdin kursejanë dëmtuar edhe gurët e varrezave në oborrin e xhamisë. |
2. |
Brojë |
1722 |
1999 |
Xhamia është dëmtuar rëndë nga granatimet më 02.04.1999. Minareja është shkatërruar më shumë se gjysma, kurse nga brenda xhamia është demoluar tërësisht. |
3. |
Polac |
1653 |
1998 |
Xhamia është granatuar dhe djegur në vitin 1998 me ç;rast ka pësuar kubeja qendrore, kurse nga granatimet në vitin 1999 ka pësuar edhe minareja. Imami i kësaj xhamie Mulla Jetullah ef. Xani është maltretuar nëpër burgjet serbe më se dy muaj gjatë bombardimeve të Nato-s. |
4. |
Qirez |
1995 |
1999 |
Xhamia është shkatërruar tërësisht nga eksplozivet e vendosura brenda në të më 12.06.1999. Kjo xhami ka shërbyer si vendstrehim i mijëra refugjatëve shqiptarë gjatë ofansivave të vitit 1998 dhe 1999. |
5. |
Prekaz |
1929 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht më 30.04.1999. Gjithashtu është shkatërruar edhe minareja në pjesën e epërme. |
6. |
Plluzhinë |
1666 |
1998 |
Xhamia është djegur dhe shkatërruar tërësisht nga forcat kriminele serbe qysh më 27.09.1998, kurse gjatë vitit 1999 është granatuar edhe minareja e cila është dëmtuar rëndë mbi sherefe dhe në mes. |
7. |
Abri e Epërme |
1882 |
1999 |
Xhamia përveç që është demoluar tërësisht, është e dëmtuar vende-vende edhe nga granatat, në pjesën e jashtme dhe në minare më 30.04.1999 |
8. |
Suhogërllë (Syrigonë) |
1825 |
1999 |
Xhamia është demoluar përbrenda nfga forcat serbe, të ndihmuara nga banorët vendës serb të fshatit Syriganë (Suhogërllë).Dyert, dritaret dhe dyshemeja janë të dëmtuar mbi 70 %.
|
Këshilli i Bashkësisë islame në Lypian ( Lipjan)
Nr. |
Emri i objektit fetar |
Viti i ndërtimit |
Viti i dëmtimit-shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Gadimes së Tashollëve |
1513 |
1999 |
Minareja e xhamisë është goditur me plumba. Janë thyer xhamat e dritareve |
2. |
Gadimes së Poshtme (Elshanëve) |
1901 |
1999 |
Minareja dhe kupolla qendrore janë dëmtuar në disa vende nga plumbat. |
3. |
Babushit |
1880 |
1999 |
Minareja është shpuar në disa vende nga plumbat. Është plaçkitur e vjedhur. Kanë pësuar xhamat e dritareve. |
4. |
Magures |
1820 (1881) |
1999 |
Nga detonimet e fuqishme, muret e xhamisë janë çarë vende-vende, kurse minarja është shpuar me plumba. |
5. |
Ribarit të Madh |
1644 |
1999 |
Kupolla e kësaj xhamie është shpuar në disa vende prej plumbave. Nga granatimet kanë pësuar xhamat e dritareve. |
6. |
Ribarit të Vogël |
1868 |
1999 |
Xhamia është djegur pjesërisht. Është plaçkitur dhe demoluar. |
7. |
Shalës |
1805 |
1999 |
Kjo xhami është djegur pjesërisht me ç‘rast janë dëmtuar trajt e xhamisë. |
KBI - Ferizaj
Nr. |
Emri i Xhamisë |
Viti i ndërtimit |
Viti i dëmtimit-shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit
|
1. |
Xh. e Madhe Mulla Veselit në Ferizaj |
1891 |
1999 |
Xhamia është demoluar nga brenda, ngase serbët e kanë shndërruar atë në sallë sportive. Është demoluar edhe gasullhanja në oborr të xhamisë. Janë djegur 4 lokale afariste pronë e Kbi – Ferizaj |
2. |
Xhamia e Vjetër e Komogllavës |
1857 |
1999 |
Xhamia është dëmtuar rëndë nga granatimet dhe detonimet e artilerisë vrastare serbe |
3. |
Xhamia e Re Komogllavës |
1983 |
1999 |
Kjo xhami është demoluar nga brenda, i janë thyer dyer e dritare, kurse shtëpia e imamit është djegur. |
4. |
Koshares |
1897 |
1999 |
Në këtë xhami forcat serbe kanë qëndruar tre muaj. Nga detonimet e fuqishme muret janë çarë vende-vende. Në tërheqje e sipër këtë xhami çetnikët dhevandalët serb e kanë demoluar dhe plaçkitur tërësisht. |
5. |
Shtimes |
1824 |
1999 |
Xhamia është demoluar dhe plaçkitur tërësisht nga brenda. Në dyert e hyrjes nga forcat barbare serbe janë vizatuar kryqa. |
6. |
Reqakut |
1930 |
1998/99 |
Xhamia është demoluar nga brenda, kurse muret janë të shpuaraa vende-vende nga plumbat. |
7. |
Carralevës |
1895 (1908) |
1998 |
Xhamia është djegur dhe demoluar tërësisht. Pjesa e minaresë mbi sherefe është e rrënuar, kurse kupolla qendrore është e dëmtuar rëndë nga granatat në disa vende. |
8. |
Davidovcit |
1936 |
1999 |
Është djegur dhe shkkatërruar tërësisht.
|
9. |
Cërnillës |
1930 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht. |
10. |
Petrovë |
1984 |
1999 |
Xhamia është dëmtuar rëndë nga granatimet në pjesën e jashtme të kubesë qendrore, pastaj janë thyer të gjitha dritaret e xhamisë. Është dëmtuar rëndë edhe xhamia e vjetër që gjindet pranë të resë. Imami i kësaj xhamie Fadil ef. Rashiti ka rënë heroikisht në kufirin Shqipëri-Kosovë. |
KBI - Gjilan
Nr. |
Emri i Xhamisë |
Viti i ndërtimit |
Viti i dëmtimit- shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Përlepnicës |
1934 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht si dhe mektebi përcjellës më 14.04.1999. |
2. |
Dobërqanit |
1526 |
1999 |
Xhamia është djegur dhe rrënuar tërësisht më 13.06.1999. Gjatë tërheqjes së forcave serbe është vrarë edhe imami i kësaj xhamie Nysret ef. Hajdari. |
3. |
Cërrnicës |
1775 |
1999 |
Kjo xhami është djegur në tërësi më 17.04.1999 dhe ka pësuar dëmtime shumë të rënda. |
4. |
Zhegrës |
1895 |
1999 |
Kjo xhami është djegur nga brenda me ç‘rast kapësuar dyshemeja, dyert e dritaret dhe instalimi i rrymës. |
5. |
Llashticës |
1836 |
1999 |
Kjo xhami është djegur nga brenda me ç‘rast kapësuar dyshemeja, dyert e dritaret dhe instalimi i rrymës. Dëmtime të vogla ka pësuar edhe minareja. |
6. |
Sllakovcit të Epërm |
1770 |
1999 |
Xhamia është demoluar nga brenda, ndërsa muret e jashtme janë dëmtuar pjesërisht nga granatimet. |
7. |
Livoçit të Poshtëm |
1965 |
1999 |
Kjo xhami është djegur tërësisht më 22.04.1999, me ç;rast ka pësuar edhe kubeja qendrore. |
8. |
Bresalcit |
1856 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht më 10.04.1999.
|
9. |
Stanqiqit |
1906 |
1999 |
Kjo xhami është djegur tërësisht.
|
10. |
Dunavë |
|
|
Xhamia është shkatërruar tërësisht nga bombardimet serbe |
11. |
Muçibabë |
|
|
Xhamia është e dëmtuar rëndë |
KBI - Drenas (Gllogoc)
Nr. |
Emri i Xhamisë |
Viti i ndërtimit |
Viti i dëmtimit- shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit
|
1. |
Gllogovcit |
1993 |
1999 |
Xhamia është demoluar tërësisht nga brenda. Janë thyer duert e dritaret. Kubeja qendrore dhe muret janë dëmtuar nga plumbat e kalibrave të ndryshëm. |
2. |
Arllatit |
1728 |
1999 |
Kjo xhami është djegur tërësisht më 1.04.1999. Në oborrin e kësaj xhamie policia serbe ka qenë e stacionuar më se 1 vit të plotë, prej ku janë kryer operacionet e tyre kriminale. |
3. |
Kishnarekës |
1842 |
1998 |
Xhamia është granatuar gjatë dy ofansivave serbe në virin 1998 dhe 1999. Xhamia është emoluar nga brenda, kurse dëmtimet serioze nga granatat mundtë vërehen në hyrje të saj. Është dëmtuar edhe muri i jashtëm i oborrit të xhamisë. |
4. |
Korroticës së Epërme |
1864 |
1999 |
Xhamia është demoluar nga brenda. Janë thyer duert dhe dritaret. Nga granatimet është dëmtuar edhe kupolla (kubeja) qendrore në tri vende. Më 13 maj 1999 imamin e kësaj xhamie Mulla Zenel ef. Hoxhën, tetëdhjet vjeç, ushtria paramilitare serbe e morën nga shtëpia dhe e dërguan në xhami ku mizorisht e mbytën është torturuar deri në vdekje nga forcat ushtarake dhe paraushtarake serbe. |
5. |
Komoranit |
1855 |
1999 |
Kjo xhami është djegur tërësisht më 3.04.1999. |
6. |
Krajkovës |
1480 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht. Kjo xhami konsiderohet si një ndër monumentet më të vjetra islame në Drenicë dhe Kosovë |
7. |
Vërbovcit |
1654 |
1999 |
Kjo xhami është demoluar dhe plaçkitur nga forcat paraushtarake serbe. |
Këshilli i Bashkësisë Islame në Vushtrri
Nr. |
Emri i Xhamisë |
Viti i ndërtimit |
Viti i dëmtimit-shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit
|
1. |
Xhamia e Çarshisë |
1878 |
1999 |
Me urdhërin e kriminelit Dushko Danqetoviq-drejtor i dhunshëm i fabrikës së Llamarinës janëshkatërruar të gjitha xhamitë e qytetit. Fatin më të lig e pati kjo xhami e cila pasi që është hedhur në ajër, është rrafshuar me tokë dhe janë bërë planet që në vend të saj të ndërtohet një kishë ortodokse. |
2. |
Gazi Ali Beg |
1410 |
1999 |
Kjo xhami ndër më të vjetrat në Kosovë e cila është nën mbrojtjen e shtetit është minuar në minare me ç‘rast është shkatërruar minareja në tërësi, e prej saj dëmtime ka pësuar edhe kulmi i xhamisë. Dyert dhe dritaret të gjitha janë të thyera. Dëmtime serioze kanë pësuar edhe muret e xhamisë nga granatimet e shumta. |
3. |
Karamanllë |
1675 |
1999 |
Kjo xhami e pati të njejtin fat si ajo e Gazi Alibegut. Minarja është hedhur në ajër me ç‘rast ka pësuar edhe kulmi i xhamisë. Është demoluar dhe plaçkitur tërësisht nga brenda. |
4. |
Llug Dumnicës |
1958 |
1999 |
Kjo xhami ka pësuar dëmtime nga detonimet e fuqishme me ç‘rast janë çarë muret e saj. Poashtu është demoluar nga brenda dhe është plaçkitur. |
5. |
Stanovc i Epërm |
1960 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht nga brenda. Nga granatimet kanë pësuar edhe minareja, muret dhe kubeja qendrore. |
6. |
Stanovcit të Ulët |
1827 |
1999 |
Kjo xhami është demoluar nga brenda dhe është tentuar të digjet. Në katin e dytë janë djegur të gjithë mushafat dhe simbolet e tjera fetare. |
7. |
Zhilivodës |
1946/47 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht |
8. |
Beçukut |
1867 |
1998 |
Kjo xhami është granatuar gjatë ofansivave serbe në vitin 1998 dhe në vitin 1999. Nga granatimet kanë pësuar muret e xhamisë si dhe kulmi i saj, pastaj është demoluar dhe plaçkitur. |
KBI - Mitrovicë
Nr. |
Emri i Xhamisë |
Viti i ndërtimit |
Viti i dëmtimit-shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Xhamia Gazi Isa Beg |
1725 |
1999 |
Xhamia është djegur nga brenda , kurse simbolet fetare janë përdhosur. Nga granatimet ka pësuar edhe minareja e xhamisë. |
2. |
Hamidije (Bajrit) |
1881 |
1999 |
Xhamia është djegur dhe rrënuar tërësisht .
|
3. |
Husen Çaush (Haxhi Veselit) |
1777 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht. |
4. |
Ibrit |
1878/82 |
1999 |
Xhamia është djegur dhe rrafshuar me tokë me 02 05.1999. Më nuk dihen as gjurmët e saj së bashku me katër lokalet afariste në kuadër të këtij kompleksi.Xhamia ka qenë në anën veriore të Mitrovicës mu në afërsi të urës së Ibrit. |
5. |
Bares së Bajgorës |
1877 |
1998/99 |
Xhamia është djegur nga brenda. Kupolla është shpuar në disa vende nga granatimet e shumta. Kanë pësuar gjithashtu edhe dyert e dritaret e xhamisë.
|
6. |
Shipolit |
1994 |
1999 |
Xhamia është demoluar nga brenda. Nga plumbat dëmtime ka pësuar edhe kubeja qendrore. Janë thyer dyert dhe dritaret. |
7. |
Vllahisë |
1792 |
1999 |
Xhamia është demoluar dhe dëmtuar nga forcat serbe gjatë ofanzivave famëkeqe në rajonin e Shalës së Bajgorës. |
8. |
Koshtovës |
1902/04 |
1999 |
Xhamia është demoluar tërësisht. Nëpër muret e saj ka mbishkrime në cirilikë kishtare serbe. |
9. |
Dedisë |
1884 |
1999 |
Xhamia është djegur nga fallangat serbe |
10. |
Xhamia e Zhabarit të Epërm |
1981 |
1999 |
Xhamia është djegur pjesërisht nga brenda |
KBI – Therandë (Suharekë)
Nr. |
Emri i Xhamisë |
Viti i ndërtimit |
Viti i dëmtimit - shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Xhamia e Bardhë në Suharekë |
1520 |
1999 |
Minareja e xhamisë është minuar dhe hedgur në ajër. Nga eksplodimi i minaresë ka pësuar edhe kupolla e vogël afër minaresë. Dyert e hyrjes dhe të gjitha dritaret e xhamisë janë shkatërruar. Me këtë rast ka pësuar dëmtime edhe selia e Këshillit të BI-së në Suharekë. |
2. |
Gjinocit (Rexhep Shabanit) |
1942 |
1999 |
Kjo xhami është djegur dhe shkatërruar tërësisht me 05.04.1999.Gjithashtu është shkatërruar edhe minareja e gjatë 38 m. |
3. |
Grejkocit |
1730 |
1999 |
Minareja është shkatërruar krejtësisht me material eksploziv. Nga aksplodimi kanë pësuar kubeja qendrore si dhe pesë kubetë e vogla. Janë dëmtuar rëndë dyer, dritaret si dhe dyshemeja e xhamisë. |
4. |
Xh. e Hasan Pashës (Mushtishtit) |
1702 |
1999 |
Xhamia është shkatërruar tërësisht nga eksplozivet e vendosura me 04.04.1999. Me këtë rast është shkatërruar edhe minareja e gjatë 47.50 m, ndër më të mëdhatë në Kosovë. |
5. |
Vraniçit |
1742 |
1999 |
Nga granatimet ka pësuar kulmi i xhamisë e pastaj është demoluar dhe plaçkitur. |
6. |
Reqanit |
1969 |
1999 |
Kjo xhami ka shërbyer si vendstacionim i forcave kriminale serbe. Xhamia ka pësuar dëmtime nga plumbat e kalibrave të ndryshëm. Muri i jashtëm i xhamisë është rrënuar tërësisht. |
7. |
Bllacës |
1711 |
1998 |
Kjo xhami është granatuar gjatë dy ofanzivave, në korrik të vitit 1998 dhe në maj të vitit 1999. Dëmtime të rënda ka pësuar minareja, kulmi dhe muret e xhamisë.
|
8. |
Budakovës |
1873 |
1999 |
Kjo xhami është granatuar me predha të ndryshme artilerike më 08.06.1999. Muret e xhamisë janë shkatërruar vende-vende. Brendia e xhamisë ështëdemoluar në një masë bukur të madhe.. Me këtë rast kanë pësuar të gjitha dyert dhe dritaret |
9. |
Grejqecit |
1897 |
1998 |
Xhamia është djegur tërësusht nga forcat serbe në vitin 1998. |
10. |
Ngucatit |
1880 |
1999 |
Nga detonimet e forta artilerike kanë pësuar muret e xhamisë. |
11. |
Bellanicës |
1754 |
1999 |
Nga minimi i minaresë më 01.04.1999, kanë pësuar muret e xhamisë edhe kupollat e vogla.. Xhamia është granatuar disa herë nga forcat serbe. |
12. |
Banjës |
1797 |
1998 |
Xhamia është djegur dhe shkatërruar tërësisht në vitin 1998. Është shkatërruar edhe pjesa e epërme e minaresë. |
13. |
Peçanit |
1882 |
1998 |
Xhamia është shkatërruar rëndë nga granatimet eparreshtura në korrik të vitit 1998. Ka pësuar edhe minareja mbi sherefe. |
14. |
Studençanit |
1707 |
1999 |
Minarja është hedhur në ajër me mjete eksplozive më 28.03.1999, me ç‘rast ka pësuar edhe kubeja qendrore. Pastaj është demoluar tërësisht nga brenda. |
15. |
Doberdolanit |
1967 |
1999 |
Nga granatimet ka pësuar minareja, duert dhe dritaret |
16. |
Xh. e Hasan Prishtinës në Samadraxhë |
1802 |
1999 |
Më datën 30.03.1999, nga eksplodimi i fuqishëm kanë pësuar dy minaretë e kësaj xhamie, ndër më të bukurat në Kosovë. Gjithashtu dëmë të mëdha kanë pësuar edhe dy kupollat e vogla. |
17. |
Neperbishtit |
1967 |
1999 |
Minareja e xhamisë është shkatërruar tërësisht me 30.03.1999. Janë thyer xhamat e dritareve, Poashtu ka pësuar kulmi dhe nënkulmi |
KBI - Rahovec
Nr. |
Emri i Xhamisë |
Viti i ndërtimirt |
Viti i dëmtimit - shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Xh. e Kadirit |
1750 |
1998 |
Nga granatimet gjatë ofansivës së vitit 1998 minareja është dëmtuar rëndë. |
2. |
Xh. e Kasumit |
1826 |
1998 |
E dëmtuar rëndë nga granatimet gjatë ofansivës së vitit 1998. Minarja gjysëëm e shkatërruar. |
3. |
Xh. e Sokolit |
1824 |
1998 |
Nga granatimet gjatë ofansivës së vitit 1998 minareja është dëmtuar rëndë. |
4. |
Bellacërkës |
1810 |
1999 |
Kjo xhami është djegur tërësisht më 27.03.1999.Është shkatërruar edhe minareja e xhamisë 42 m.,e gjatë me ç‘rast kanë pësuar dëmtime edhe 8 kopollat e vogla, kurse viktimë e forcave barbare serbe ishte edhe imami i kësaj xhamie Hajrullah ef. Bega. |
5. |
Krushës së Madhe |
|
1999 |
Forcat serbe e kanë përdorur këtë xhami si vend për maltretimin e tërë popullatës së kësaj ane e cila u masakrua barbarisht. Nga ky fshat janë gjithsej 204 të vrarë, kurse nga Krusha e Vogël 116 të vrarë. Nga pasojat e minimit të minaresë së kësaj xhamie më 27.03.1999 ka pësuar rëndë edhe kubeja qendrore, pasi që është plasaritur në disa vende. Brendia është shumë e shkatërruar. |
6. |
Celinës |
1916 |
1999 |
Xhamia është djegur dhe rrafshuar me tokë më 25.03.1999. Në mesin e 75 viktimave nga ky fshat është edhe imami i xhamisë Arif ef. Shala. |
7. |
Hoqës së Vogël |
1920 |
1999 |
Xhamia është djegur dhe rrënuar në tërësi më 25.03.1999. Gjithashtu është shkatërruar edhe minareja e saj |
8. |
Brestovcit |
1598 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht më 25.03.1999. Gjithashtu është shkatërruar edhe minareja. Kjo xhami konsiderohet si xhami monumentale për shkak të vjetërsisë së saj. |
9. |
Opterushës |
1860 |
1999 |
Xhamia është minuar dhe djegur pa ndonjë gjasë meremetimi. Është shkatërruar tërësisht edhe minareja. |
10. |
Retisë së Epërme |
1945 |
1998 |
Kjo xhami me gjithë minarenë është shkatërruar tërësisht më25.08.1998 |
11. |
Retisë së Poshtme |
1947 |
1999 |
Xhamia është minuar e pastaj është djegur nga forcat serbe më 26.03.1999. |
12. |
Astrozubit |
1904 |
1999 |
. Pas granatimit të parë në shtator të vitit 1998, kjo xhami është minuar më 01.04.1999, me ç‘rast është shkatërruar minareja, kurse dëmtime kanë pësuar kupollat e vogla dhe shtyllat e jashtme të xhamisë.Forcat serbe këtë xhami e kishin shndërruar në sallë sporti e pastaj e kanë demoluar dhe djegur tërë brendinë e saj. |
13. |
Shkozës |
1915 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht më 02.04.1999 |
14. |
Pagarushës |
1912 |
1999 |
Xhamia është demoluar nga brenda |
15. |
Maralisë |
1529 |
1999 |
Nga granatimet e parreshtura ka pësuar kubeja qendrore e cila është dëmtuar në disa vende. |
16. |
Zatriqit |
1764 |
1999 |
Xhamia është djegur pjesërisht në prill të vitit 1999. Ka pësuar dyshemeja dhe disa shtylla nga druri. Muret e xhamisë vende-vende janë të shpuar nga granatat. |
17. |
Drenovcit |
1710 |
1999 |
Xhamia është demoluar nga brenda |
18. |
Postoselit |
1820 |
1999 |
Xhamia është demoluar nga brenda |
19. |
Zaqishtës |
1990 |
1998 |
Paramilitarët serb të përkrahur nga kryetari i KK të Rahovecit dhe nga prifti i kishës së Zoqishtit shkatërruan dhe dogjën këtë xhami më 17 korrik 1998. |
20. |
Nagavcit |
1997 |
1999 |
Nga granatimet e shumta, kjo xhami ka pësuar dëmtime të rënda në shumë pjesë të saj.Xhamia është demoluar e pastaj është djegur tërë inventari i brendshëm më 25.03.1999 |
KBI - Kaçanik
Nr. |
Emri i Xhamisë |
Viti i ndërtimirt |
Viti i dëmtimit - shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Ivajë |
1932 |
1999 |
e djegur dhe e shkatërruar nga granatimet |
2. |
Stagovë |
1996 |
1999 |
e djegur përbrenda nga forcat serbe |
3. |
Pustenik |
|
1999 |
xhamia është dëmtuar rëndë |
4. |
Glloboçicë |
1895 |
1999 |
xhamia është dëmtuar dhe demoluar nga brenda |
KBI – Dardanë (Kamenicë)
Nr. |
Emri i Xhamisë |
Viti i ndërtimirt |
Viti i dëmtimit - shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Xhamia e Kranidellit |
1928 |
1999 |
e dëmtuar rëndë në muret e jashtme
|
2. |
Xhamia e Petritit |
Në ndërtim e sipër |
1999 |
e demoluar tërësisht nga brenda |
KBI -Viti
Nr. |
Emri i Xhamisë |
Viti i ndërtimirt |
Viti i dëmtimit - shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Xhamia e Budrigës |
1942 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht më 12.04.1999 pa ndonjë gjasë meremetimi.
|
2. |
Xhamia e Ballancës |
1971 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht. Dëmtime ka pësuar edhe minareja mbi sherefe.
|
3. |
Xhamia e Novosellës |
1994 |
1999 |
Xhamia është djegur tërësisht.
|
4. |
Xhamia e Radivojcës |
1979 |
1999 |
Xhamia është djegur pjesërisht nga brenda dhe është demoluar. |
KBI -Preshevë
Nr. |
Emri i Xhamisë |
Viti i ndërtimirt |
Viti i dëmtimit - shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Xhamia e Re në Miratoc |
1865 |
1999 |
e demoluar dhe e dëmtuar nga brenda |
2. |
Xhamia e Tërrnavës |
1836 |
1999 |
e demoluar tërësisht nga Brenda |
3. |
Xhamia e Ceravajkës |
1880 |
1999 |
xhamia është dëmtuar dhe fjegur pjesërisht |
4. |
Xhamia e Vjetër në Miratoc |
|
|
e demoluar nga brenda |
KBI –Bujanoc dhe Medvegjë
Nr. |
Emri i Xhamisë |
Viti i ndërtimirt |
Viti i dëmtimit - shkatërrimit |
Shkalla e dëmtimit |
1. |
Xhamia e Asllarës - Bujanoc |
1935 |
1999 |
e djegur nga brenda |
2. |
Xhamia e Sijarinës – Medvegjë |
1877 |
1999 |
e dëmtuar dhe e demoluar nga brenda |
3. |
Xhamia e Kapitit- Medvegjë |
1935 |
1999 |
e dëmtuar dhe e demoluar nga Brenda |
Medresetë e Vjetra monumentale të rrënuara :
Medreseja e Madhe e Gjakovës
Medreseja e Vjetër e Pejës
Medreseja e Vjetër e Ferizajt
Kompleksi i Lidhjes së Prizrenit (Medreszja e Mehmet Pashës)
Medreseja e Mesme Alauddin në Prishtinë është demoluar në tërësi
Teqe të shkatërruara:
Teqeja bektashiane në Gjakovë
Teqeja e Sheh Sulejmanit në Rahovec
Teqeja e Sheh Malës në Rahovec
Hamame të shkatërruar:
Hamami i Haxhi beut në Pejë